Geschiedenis Rome

Een stedentrip naar Rome zal een wonderlijke beleving zijn. U maakt niet alleen kennis met de hedendaagse hoofdstad van Italië, maar u zult ook een bijzondere reis door de geschiedenis maken. Want Rome kent een veelbewogen en uitgebreide geschiedenis, waardoor een rijke cultuur is ontstaan.

Reizen door de tijd

Rome is een geschiedenisboek en een waar openluchtmuseum waarbinnen u door de tijd kan reizen; van de Romeinse Tijd naar de middeleeuwen en via de renaissance naar het Koninkrijk Italië tot in het moderne huidige leven in deze adembenemende stad. Rome is doordrongen van een zeer indrukwekkende eeuwenoude historie, die we nog steeds af kunnen lezen uit de fantastische archeologische opgravingen en goed bewaard gebleven kunststukken en monumenten. Ook de overgeleverde verhalen en legenden zorgen ervoor dat de sfeer van het oude Rome blijft bestaan. En hoe het allemaal begon, dat vertelt ons de legende van Romulus en Remus.

Het ontstaan van Rome: Romulus en Remus

Volgens de Romeinse mythologie waren het de tweelingbroers Romulus en Remos die de stad Rome hebben gesticht. De tweelingbroertjes werden vlak na hun geboorte, nadat hun moeder werd vermoord, in een rieten mandje in de rivier de Tiber gegooid. Ze werden gevonden en opgevoed door een wolvin. Later vermoordde Romulus zijn tweelingbroer in de strijd om wie de heerschappij zou krijgen over een nieuw gestichte stad aan de rivier de Tiber. Romulus vernoemde de stad naar zichzelf en hij werd de eerste koning van Rome.

De opkomst van het Romeinse Rijk

Volgens de legende zou de stad Rome gesticht zijn op 21 april 753 v. Chr. Nog ieder jaar wordt in Rome op 21 april de verjaardag van de stad feestelijk gevierd. Ook volgens historische bronnen wordt het ontstaan van Rome geschat rond 750 v. Chr. Alleen is Rome volgens archeologen in vier stappen ontstaan, waarbij steeds meer nederzettingen gesticht werden op verschillende nabijgelegen heuvels. Rome kreeg het uiterlijk van een stad toen om de nederzettingen, die op zeven heuvels werden gebouwd, een muur werd gebouwd. De zeven heuvels zijn bekend onder de namen; Palatijn, Aventijn, Capitool, Quirinaal, Viminaal, Esquilijn en Coelius. Vanuit Rome ontwikkelde zich het Romeinse Rijk, dat zijn opkomst, hoogtijdagen en ondergang kende tussen 753 v. Chr. en 476 n. Chr. In de 2e eeuw vierde het Romeinse Rijk zijn glorietijd. Het Romeinse Rijk bestond toen uit alle landen rond de Middellandse Zee en omvatte tevens een deel van het Midden-Oosten en West-Europa.

Het uiteenvallen van het Romeinse Rijk

Langzaamaan begon het Romeinse Rijk scheuren te vertonen. Het rijk leek té groot te zijn geworden. De transport –en communicatiemiddelen van die tijd lieten niet toe dat een rijk van deze omvang effectief bestuurd kon worden. Er werd een splitsing gemaakt tussen het West-Romeinse Rijk en het Oost-Romeinse Rijk. Vele keizers volgden elkaar op en vele oorlogen werden gevoerd door het machtige Romeinse Rijk. Maar meer en meer begonnen tegenslagen de overhand te nemen. Het Romeinse Rijk raakte steeds meer verdeeld en leek in steeds meer stukjes uit elkaar te vallen. Het verval van het Romeinse Rijk was niet meer terug te draaien. In 475 liet de legerleider en lid van de senatenstand, Flavius Orestes, zijn zoon door het leger tot keizer uitroepen. De nieuwe jeugdige keizer werd bekend onder de naam Romulus Augustus. Hoewel het Romeinse Rijk al lange tijd op losse schroeven stond, begon het nu steeds meer te wankelen. Veel Germaanse stammen, die vluchtten voor de Hunnen, trokken het Romeinse gebied binnen. Ze stichtten hier hun eigen rijken. Toen de Hunnen ook het Romeinse Rijk aanvielen waren de Romeinen gedwongen om de Germanen in het leger op te nemen om meer tegenstand te kunnen bieden. De Germanen wonnen steeds meer macht. En uiteindelijk zette de Germaanse legeraanvoerder Odoaker op 23 augustus 476 keizer Romulus Augustus af, nadat hij zijn vader Flavius Orestes had gedood. Het Romeinse Rijk was gevallen. Augustus Romulus was hiermee de laatste keizer van het Romeinse Rijk. En zo eindigde het Romeinse Rijk in feite zoals het begon; met een heerser die de naam Romulus droeg.

Rome in de middeleeuwen: het centrum van het christendom

Het Romeinse Rijk viel uiteen en in de jaren die volgde vonden de Gotische oorlogen plaats, waarbij de Byzantijnen en de Ostrogoten om Rome streden. Uiteindelijk heroverden de Byzantijnen in 522 Rome op de Ostrogoten. Rome was in een erbarmelijke staat. De bevolking was drastische uitgedund en de stad verwoest. Na deze oorlogen werd in theorie de senaat hersteld. Maar het was de Paus die in de praktijk de meeste macht had. In de decennia die volgden werd het bestuur van Rome en van Midden-Italië door de kerk overgenomen. De Kerkelijke Staat wist zijn soevereiniteit gedurende de middeleeuwen vast te houden. Rome werd het middelpunt van de christelijke wereld. Vele kunstenaars en architecten trokken naar Rome om de paus met hun werk te dienen.

Renaissance

Met de renaissance, dat letterlijk wedergeboorte betekent, wordt de bloeiperiode in de Europese geschiedenis bedoeld die zijn aanvang kreeg rond 1400, waarbij men teruggreep naar de verworvenheden van de klassieke oudheid. De intellectuele elite begon een kritische houding aan te nemen tegenover de kerk. Er ontstond een nieuwe seculiere levensstijl. middeleeuwse en christelijke waarden werden in twijfel getrokken. In plaats van het prediken van armoede, contemplatie en kuisheid spoorde de renaissance aan tot het verwerven van bezit, genieten van het leven en de plaats van het individu in de samenleving werd ter discussie gesteld. Er kwam meer aandacht voor wetenschap en ook in de kunst kwamen de nieuwe inzichten tot uiting. Het proces van secularisatie werd in gang gezet. Maar de invloed van de renaissance moet niet overschat worden. Want hoewel de politieke invloed van de Kerkelijke Staat in Midden-Italië verzwakt was, probeerden de pausen in de renaissance hun gezag opnieuw te versterken. De Kerkelijke Staat slaagde er in nieuwe gebieden te veroveren en de staat bereikte zijn grootste omvang. Pas na de 16e eeuw nam de politieke invloed weer af en speelde de Kerkelijke Staat nauwelijks nog een rol van betekenis in de internationale politiek.

Risorgimento

Na 1800 vormden de opkomende liberale denkbeelden steeds meer een bedreiging voor de Kerkelijke Staat. In 1830 en 1831 vonden er revoluties plaats tegen het kerkelijke regime. In Italië was een eenheidsbeweging ontstaan die streefde naar de eenwording van Italië. De Kerkelijke Staat, die onder andere door buitenlandse mogendheden werd bij gestaan, stond dit in de weg. Maar na de Oostenrijkse nederlaag in 1859 gingen verschillende pauselijke gebieden akkoord en kozen voor het toetreden tot het Koninkrijk Italië. De Pauselijke Staat werd daarbij beperkt tot de regio Lazio. Italië bezette in september 1870 de Kerkelijke Staat en Rome werd de hoofdstad van Italië. Pas in 1929 werd de wereldlijke invloed van de Paus met het Verdrag van Lateranen nog meer beperkt tot de dwergstaat Vaticaanstad in Rome.

Het ontstaan van de Italiaanse Republiek

Na de eenwording van Italië en het ontstaan van het Koninkrijk Italië zijn er in de vorige eeuw nog rumoerige tijden geweest voor de Italiaanse hoofdstad Rome. Zo nam op 31 oktober 1922 Benito Mussolini de macht over. Hij werd het hoofd van de regering en eerste minister en secretaris van de staat. Hij voerde een fascistisch regime in, regeerde over het land als een dictator en werd bondgenoot van Hitler. Na de ineenstorting van het fascisme kwam de monarchie ter discussie te staan, vooral vanwege de opstelling van het koningshuis ten tijde van het fascistische regime. Er werd op 2 juni 1946 een referendum gehouden, waarbij de meerderheid van de bevolking koos voor een democratische republiek. Op 1 januari 1948 trad de democratische republikeinse grondwet in werking. Rome bleef de hoofdstad, maar nu niet van het Koninkrijk Italië, maar van de Italiaanse Republiek.

Dit was de geschiedenis van Rome in een vogelvlucht, om een idee te geven van de grote lijnen van de geschiedenis van Rome. Rome heeft vele stormen doorstaan en mag dan ook met recht de bijnaam ´De Eeuwige Stad´ dragen. In Rome zult u nog veel meer ontdekken over de geschiedenis van de stad aan de hand van de prachtige monumenten en interessante musea die u zult aantreffen en aan de hand van de prachtige verhalen en legenden die u te horen zult krijgen. Met deze informatie over de geschiedenis zal uw stedentrip naar Rome nog meer waarde hebben, omdat u de indrukken die u in Rome opdoet binnen een historisch kader kan plaatsen.